Kundër racizmit!

20 Maj, 2022

DEKLARATË

Me datë 17 maj 2022, përderisa në Pejë po festohej Festa e Abetares me fëmijët e klasëve të para nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut, e Presheva, në pjesën e ulëseve prapa një rrjete 10 fëmijë të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian po rrinin të ndarë dhe po i vrojtonin bashkëmoshatarët e tyre. Në videon e publikuar nga mediat këta fëmijë e shprehin qartë dëshirën që të festojnë së bashku me fëmijët e tjerë, përderisa mësuesja e tyre arsyetonte këtë ndarje në mënyrë të pakuptimtë. Ky është një rast i tmerrshëm, i dhimbshëm por i vazhdueshëm i segregimit dhe diskriminimit ndaj komuniteteve që diskriminohen e përjashtohen në mënyrë sistematike. Kjo ngjarje e turpshme e institucionit shkollor ndodhi në praninë e përfaqësuesve të institucioneve qëndrore e lokale si: Ministria e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit dhe Komunës së Pejës.

Rrjeti për të Drejtat e Njeriut, dhe të gjitha organizatat tjera të shoqërisë civile të nënshkruara në këtë letër, dënojnë ashpër veprimet e tilla përjashtuese dhe diskriminuese të pjestarëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian, e sidomos kur kemi të bëjmë me fëmijë, si kategori më e ndjeshme dhe qartazi e pambrojtur, e shoqërisë sonë. Andaj, kërkojmë që ky rast të trajtohet në bazë të Ligjit për Mbrojtje nga Diskriminimi, i cili garanton trajtimin e barabartë pa kurrfarë diskriminimi të drejtpërdrejtë apo të tërthortë. Diskriminimi definohet si çdo dallim, përjashtim, kufizim ose preferencë në çfarëdo baze, që ka për qëllim apo efekt të zhvleftësojë ose cenojë njohjen, gëzimin ose ushtrimin, në të njëjtën mënyrë me të tjerët, të të drejtave dhe lirive themelore të njohura nga Kushtetuta dhe ligjet tjera të aplikueshme në Republikën e Kosovës. Poashtu, Neni 8 i Ligjit për të Mbrojtjen e Fëmijëve potencon se “të gjitha institucionet, ofruesit e shërbimeve, profesionistët për mbrojtjen e fëmijës, duhet të marrin të gjitha masat e duhura, me qëllim që fëmija të jetë i mbrojtur nga të gjitha format e diskriminimit.”

Veprimet nga MASHTI dhe Drejtoria Komunale e Arsimit në Pejë, duhen të jenë urgjente dhe efikase në marrjen e masave adekuate diciplinore ndaj mësueses, stafit të shkollës përkatëse, por në përgjithësi, edhe të rasteve të tilla që kanë ndikim negativ tek këto komunitete dhe në perceptimin e shoqërisë në përgjithësi. Është shumë e rëndësishme që të mos reagojmë vetëm në ditë me ngjarje si kjo dhe ditët e tjera të kalojnë në heshtje dhe pa veprim e luftë ndaj diskriminimit. U bëjmë thirrje institucioneve të Republikës së Kosovës që të punojnë fuqishëm në parandalimin e rasteve të tilla segreguese dhe të punojnë në aspektin e ndërgjegjësimit të shoqërisë. Njëkohësisht, kërkojmë përgjegjësi institucionale dhe marrjen e masave adekuate për rastin në fjalë, duke inkurajuar përfshirje dhe monitorim substancial nga ana e Inspektoratit të Arsimit, Avokatit të Popullit, dhe institucioneve përgjegjëse për zbatimin e Ligjit për Mbrojtje nga Diskriminimi dhe Ligjit për Mbrojtjen e Fëmijëve.

Organizatat e Rrjetit për të Drejtat e Njeriut:

Youth Initiative for Human Rights – Kosovo (YIHR KS)

Association of Paraplegics and Paralyzed Children of Kosovo HANDIKOS

Center for Equality and Liberty (CEL) Cel Kosovo

Kosovo Law Institute (KLI)

Kosova Women’s Network (KWN)

New Social Initiative – Nova društvena inicijativa (NSI)

Voice of Roma, Ashkali and Egyptians (VoRAE)

Organizations supporting this letter:

Junior Chamber International Prizren – JCI Prizren

OJQ DIGNITY

Shoqata e gruas “Jeta në Kastriot”

KIPRED

Fondacioni Jeshil

Fondacioni Lumbardhi

BONEVET Prishtina

BONEVET Gjakova

TOKA

Çohu

Action for Mothers and Children

Rrjeti Demokracia Fillon Këtu-DFK

QIKA

Balkan Forum

Fondacioni Kosovar i Arkitektures

ARTPOLIS

Fondacioni Shtatëmbëdhjetë

Open Data Kosovo

ETEA

Center for Political Courage (CPC)

YMCA Movement

MWAHR

Debate Center

Asociacioni Nacional i Autizmit në Kosovë – ANAK

The Kosova Rehabilitation Centre for Torture Victims – KRCT

Activism Roots

OJQ ROMA IN ACTION

Qendra per Promovimin e Drejtave te Grave ne Drenas – QPDG Drenas

CLARD

Civil Rights Program – Kosovo (CRP/K)

Instituti GAP

Kosovar Centre for Security Studies (KCSS)

Roma Versitas Kosovo – RVK

Instituti për Politika Zhvillimore – INDEP

Center for Affirmative Social Actions – CASA

Levizja FOL

Advancing Together

Community Building Mitrovica

EcoZ

Fondi për të Drejtën Humanitare Kosovë

Medica Kosova

Terre des hommes Kosovo

NGO AKTIV

OJQ Social Housing and Property Rights

Integra

NGO Domovik

Qendra Kosovare për Studime Gjinore (QKSGJ)

NGO ACDC

Rrograek – Network of Roma, Ashkali, and Egyptian Women Organizations of Kosovo

Democracy4Development | Demokraci për Zhvillim (D4D)

Youth Association – Young Active Gracanica

Kosova Young Lawyers – KYL

Koalicioni K10

Kosovo Advocacy Group-KAG

Democracy+ (D+)

Group for Legal and Political Studies (GLPS)

Këshilli Rinor Kosovar

Qendra per Zhvillimin e Grupeve Shoqerore (CSGD)

Missing Persons Resource Center (MPRC)

Aplikimi i Demokracise ne Kosove

OJQ Vullnetarët e Qytetit (VEQ – Gjilan)

REC – Reconciliation Empowering Communities

KVRL Peja

Qendra Rinore Obiliq

Centar Manjinske Zajednice – CMZ from Gracanica

HANDIKOS Malisheva

Iniciativa Kosovare per Stabilitet – IKS

Nevo Koncepti

Instituti për Mirëadministrim dhe të Drejtat e Njeriut (IMADNJ)

Drejtësi Për Të Gjithë

MODT (Multiethnic Organization for Development and Training)

Ojq Bliri

ISDY – Institute for Sustainability and Development of Youth

Instituti për Studime Evropiane dhe Globale – ISEG

AVONET